Czy proces twórczy jest chroniony prawem autorskim

Masz dużo pomysłów jak rozwinąć biznes?

Szukasz swojej niszy. Masz projekt na super produkt. Ideę na rozwiązanie ludzkich problemów.

Jesteś nakręcony, szczęśliwy, skupiony na tworzeniu.

I nagle w drugiej części kraju ktoś inny WPADA NA TAKI SAM POMYSŁ, CO TWÓJ.

I to nie tylko wpada, ale go realizuje.

A ty. A ty pozostajesz z pomysłem, bo przecież jeśli go zrealizujesz to będziesz „ten drugi”.

Kopiowanie pomysłów

Chociaż przepisy prawa nie zawierają definicji „pomysłu” to intuicyjnie rozumiemy, że chodzi o pewne koncepcje, idee, czy teorie.

Prawo autorskie nie chroni procesu twórczego.

To, że masz pomysł na biznes, na przykład opiekuna psów i chcesz taką działalność rozwinąć, nie oznacza, że nikt inny na to nie wpadnie.

Zapewniam cię, wiele pomysłów już ludzkość wymyśliła i wiele z nich zrealizowała.

A nawet jeśli otworzysz taką działalność to nie oznacza, że ktoś inny nie będzie mógł otworzyć analogicznej usługi.

Sądy polskie jednoznacznie wskazują, że:

Przebieg procesu twórczego nie stanowi o cechach końcowego efektu tego procesu, tj. o jego oryginalności i indywidualnym charakterze. O twórczym charakterze pracy autora, zgodnie z art. 1 pr.aut. decydują właściwości utworu.

Znamion intelektualnej twórczości nie można się dopatrywać w doborze materiałów, informacji, danych, gdy taki dobór jest całkowicie zdeterminowany celem zbioru lub gdy ma charakter oczywisty. (SA w Warszawie z 11.01.2005, I ACa 154/05, Lex 567213).

Sorry, to tylko idea

Prawo autorskie nie obejmuje ochroną pomysłów ani faktów.

Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia pomysłu, idei czy jakiegoś odkrycia.

W prawie polskim ochroną  objęty  może być  wyłącznie  sposób  wyrażenia;  nie  są  objęte ochroną  odkrycia,  idee,  procedury,  metody  i zasady  działania  oraz  koncepcje matematyczne (art. 1 ust. 2 (1) pr.aut.)

Dla porównania:

• prawo autorskie w USA reguluje, że w żadnym przypadku prawo autorskie nie chroni samego pomysłu, procedury, procesu, metody, sposobu działania, pojęcia, zasad lub odkrycia, bez względu na formę, w której zostały one opisane, wyjaśnione lub zilustrowane. (art. 17 U.S.C. Section 102(b) )
• Konwencja Berneńska wskazuje, że ochrony prawnej nie stosuje się do wiadomości bieżących lub do wiadomości o wydarzeniach, mających charakter prostych informacji prasowych.

Dzieło będące wynikiem pracy rutynowej bądź rezultatem możliwym do osiągnięcia przez osoby podejmujące się tego samego zadania, nie ma charakteru twórczego.

Wyrażenie pomysłu

Tak, jak napisałam powyżej, sam pomysł czy koncept nie jest chroniony na gruncie prawa autorskiego, chociaż, jak niektórzy autorzy podkreślają (m.in. R. Markiewicz), korzystanie z cudzego pomysłu może budzić wątpliwości natury moralnej.

Jednak kwestie moralne to już temat na inny artykuł.

Natomiast, dla zapewnienia ochrony niezbędny jest nie tylko sam pomysł, ale również ujęcie go i wyrażenie w utworze.

Zatem wyrażenie pomysłu musi być powiązane z przyszłym utworem oraz musi mieć właściwości utworu.